علت انقراض حيوانات
بهداشت و سلامتی
سلامت نیوز: خيلي از ما وقتي چيزي درباره حيوانات در معرض انقراض مي‌شنويم فقط به ياد يوزپلنگ ايراني مي‌افتيم؛ گونه‌اي کم‌نظير که به لطف فعالان محيط زيست و رسانه‌ها حاميان زيادي پيدا کرده و حالا با وجود اينکه چند‌ده قلاده بيشتر از اين حيوان در فلات ايران زندگي نمي‌کنند اميدها به حفظ نسل و جلوگيري از انقراض اين حيوان بيشتر می‌شود اما تمرکز و تلاش براي حفظ يوزپلنگ ايراني نبايد باعث شود فکر کنيم اين‌گونه تنها گونه جانوري در معرض خطر انقراض در ايران است، بلکه چندين جانور ديگر در مناطق مختلف ايران پراکنده هستند که ممکن است چند سال ديگر فقط تصوير و نامي از آنها در کتاب‌ها باقي بماند و رد‌پاي خودشان براي هميشه از طبيعت پاک شود؛ البته فقط طبيعت ايران نيست که ميزبان چندين جانور رو به انقراض است،
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه وقایع اتفاقیه در ادامه نوشت: بلکه آمارها و تحقيقات جديد نشان مي‌دهد ساير انسان‌ها در کشورهاي ديگر جهان هم با تمام توان مشغول غير‌قابل زيست‌کردن کره زمين براي حيوانات مختلف هستند و انگار در اين مسير، توفيقات زيادي هم به‌دست آورده‌اند تا جايي که در تحقيق تازه منتشرشده انجمن جانورشناسي لندن اعلام شده تا چهار سال ديگر دو‌سوم حيوانات کره زمين منقرض مي‌شوند. اين تحقيقات مي‌گويند بين سال‌هاي 1970 تا 2012 ميلادي جمعيت حيوانات، 58 درصد کاهش يافته و انتظار مي‌رود با ادامه اين روند اين ميزان تا سال 2020 به 67 درصد برسد. محققان در اين انجمن به‌دليل انقراض وسيع و پرسرعت حيوانات هم اشاره کرده و آورده‌اند علت بخشي بزرگ از اين اتفاق هم نابودکردن طبيعت به‌وسیله انسانهاست.
محققان انجمن جانورشناسي لندن در اين تحقيق با استفاده از اطلاعات علمي، علت انقراض حيوانات را شکار و آلودگي هوا دانستند. اين حيوانات در معرض انقراض شامل حيواناتي در همه مناطق از کوه‌ها تا درياها هستند و از گونه‌هاي معروف آن مي‌توان از فيل‌ها يا گوريل‌ها نام برد. نابودي حيات وحش در کنار تغيير اقليم، يکي از اصلي‌ترين نشانه‌هايي است که انسان‌ها بر کره زمين حکومت مي‌کنند. پروفسور يوهان راکستورم در قسمتي از اين گزارش نوشته است: «ما ديگر در يک دنياي کوچک در يک سياره بزرگ نيستيم، بلکه در يک دنياي بزرگ در يک سياره کوچک هستيم؛ جايي که به نقطه اشباع رسيده‌ايم.»
يکي ديگر از محققان اين تحقيق هم گفته است: «تنوع حيات روي کره زمين براي سيستم حيات، مهم است. زندگي از زندگي حمايت نمي‌کند و همه ما بخشي از يک معادله هستيم. با از دست‌دادن تنوع زيستي، دنياي طبيعي و سيستم‌هاي حامي حيات از بين مي‌روند.» نکته قابل توجهي که در گزارش پژوهشگران انجمن جانورشناسي لندن آمده، اين است که اصلي‌ترين دليل انقراض حيوانات، ساخت و ساز و کشاورزي در مناطق زيستگاه حيات وحش است. به‌طور کلي بيشتر کره زمين اکنون در اختيار انسانهاست و فقط از 15 درصد آن براي طبيعت حفاظت مي‌شود. شکار به‌عنوان تأمين غذا هم از دلايل ديگر انقراض حيوانات است. آلودگي هم يکي ديگر از اصلي‌ترين دلايل انقراض حيوانات است، مثلا دلفين‌ها و نهنگ‌ها تاکنون از آلاينده‌هاي صنعتي آسيب‌هاي جدي ديده‌اند. در قسمتي ديگر از اين تحقيق هشدار داده مي‌شود: «ادامه اين روند به منابع طبيعي که انسان به آن وابسته است، آسيب مي‌زند و احتمال خطر کم‌آبي و رقابت بر سر منابع طبيعي را زياد مي‌کند.»
يوز ايراني تنها نيست
برخي از فعالان حوزه محيط زيست و کساني که در زمينه حفاظت از نسل يوزپلنگ ايراني فعاليت مي‌کردند شعارشان را «يوز ايراني تنها نيست» قرار داده بودند اما اين جمله را طور ديگري هم مي‌توان معني کرد، يعني مي‌توانيم بگوييم اين جانور، تنها حيواني نيست که در کشور ما در حال نابود‌شدن است. متأسفانه فهرست حيواناتي که اگر تلاشي براي بقاي نسلشان نشود از بين مي‌روند، فهرستي بلند‌بالاست. مجيد خرازيان‌مقدم، مدير‌کل دفتر حيات وحش سازمان حفاظت از محيط زيست، در‌اين‌باره مي‌گويد: «باوجود غناي گونه‌اي قابل ملاحظه، متأسفانه حدود 76 گونه از رده‌هاي جانوري کشورمان در فهرست سرخ اتحاديه جهاني حفاظت (IUCN) قرار دارد و از گونه‌هايي همچون شير ايراني و ببر مازندران امروز جز نامي باقي نمانده و در کمتر از يک قرن گذشته منقرض شده‌اند و اگر براي حفاظت گونه‌هاي ارزشمند و در خطر انقراض مثل گور ايراني، يوزپلنگ ايراني، خرس سياه، گوزن زرد و... اقدام لازم صورت نگيرد، در آينده‌اي نه‌چندان دور شاهد انقراض اين گونه‌هاي نادر نيز در کشورمان خواهيم بود. در اين ميان 19 گونه از پستانداران، 25 گونه از پرندگان، 16 گونه از خزندگان، چهار گونه از دوزيستان و 10گونه از ماهيان آب‌هاي داخلي کشور در سال 2014 ميلادي به‌عنوان گونه‌هاي مهره‌دار در معرض تهديد در ليست سرخ IUCN قرار دارند.»
انسان زمين را براي خودش مي‌خواهد
خرازيان‌مقدم درباره اينکه چرا فهرست گونه‌هاي در حال انقراض در کشور اين‌قدر بلند است و هر روز هم به اين فهرست اضافه مي‌شود، مي‌گويد: «جزيره‌اي‌شدن زيستگاه‌ها و جمعيت گونه‌ها يکي از مهم‌ترين دلايل است. در واقع، توسعه راه‌ها، سکونتگاه‌ها وکشتزارها، موجب جزيره‌اي‌شدن زيستگاه‌ها و به تبع آن جمعيت برخي گونه‌هاي جانوري درون آن شده؛ به‌طوري که ارتباطشان با جمعيت‌هاي پيرامون، قطع و موجب انقراض محلي و بروز فشارهاي درون‌آميزي در درون جمعيت‌هاي موجود شده است و در دراز‌مدت اين‌گونه، با چالش کاهش تنوع ژنتيک و کاهش مقاومت در مقابل بيماري‌ها و تغييرات محيطي مواجه مي‌شود. در کنار اين عامل، بايد به عواملي چون وجود سلاح‌هاي غير‌مجاز، حضور دام بيش از ظرفيت در زيستگاه‌ها، تجارت غير‌قانوني گونه‌هاي جانوري و اجزاي آنها نیز اشاره کنيم. در اين ميان، نبود امکانات، تجهيزات و نيروي انساني کافي براي حفاظت از گونه‌هاي جانوري هم اهميت زيادي دارد و در عين حال، قوانين و مقررات مناسبي هم وجود ندارد.»
او ادامه مي‌دهد: «با وجود اينکه نقش انسان در رو به انقراض‌رفتن جانوران غير‌قابل کتمان است اما عوامل طبيعي هم در اين موضوع تأثير دارد؛ عواملي مانند شيوع انواع بيماري‌ها، خشکسالي‌هاي پي‌درپي و... . »
سلامت نیوز: خيلي از ما وقتي چيزي درباره حيوانات در معرض انقراض مي‌شنويم فقط به ياد يوزپلنگ ايراني مي‌افتيم؛ گونه‌اي کم‌نظير که به لطف فعالان محيط زيست و رسانه‌ها حاميان زيادي پيدا کرده و حالا با وجود اينکه چند‌ده قلاده بيشتر از اين حيوان در فلات ايران زندگي نمي‌کنند اميدها به حفظ نسل و جلوگيري از انقراض اين حيوان بيشتر می‌شود اما تمرکز و تلاش براي حفظ يوزپلنگ ايراني نبايد باعث شود فکر کنيم اين‌گونه تنها گونه جانوري در معرض خطر انقراض در ايران است، بلکه چندين جانور ديگر در مناطق مختلف ايران پراکنده هستند که ممکن است چند سال ديگر فقط تصوير و نامي از آنها در کتاب‌ها باقي بماند و رد‌پاي خودشان براي هميشه از طبيعت پاک شود؛ البته فقط طبيعت ايران نيست که ميزبان چندين جانور رو به انقراض است،
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه وقایع اتفاقیه در ادامه نوشت: بلکه آمارها و تحقيقات جديد نشان مي‌دهد ساير انسان‌ها در کشورهاي ديگر جهان هم با تمام توان مشغول غير‌قابل زيست‌کردن کره زمين براي حيوانات مختلف هستند و انگار در اين مسير، توفيقات زيادي هم به‌دست آورده‌اند تا جايي که در تحقيق تازه منتشرشده انجمن جانورشناسي لندن اعلام شده تا چهار سال ديگر دو‌سوم حيوانات کره زمين منقرض مي‌شوند. اين تحقيقات مي‌گويند بين سال‌هاي 1970 تا 2012 ميلادي جمعيت حيوانات، 58 درصد کاهش يافته و انتظار مي‌رود با ادامه اين روند اين ميزان تا سال 2020 به 67 درصد برسد. محققان در اين انجمن به‌دليل انقراض وسيع و پرسرعت حيوانات هم اشاره کرده و آورده‌اند علت بخشي بزرگ از اين اتفاق هم نابودکردن طبيعت به‌وسیله انسانهاست.
محققان انجمن جانورشناسي لندن در اين تحقيق با استفاده از اطلاعات علمي، علت انقراض حيوانات را شکار و آلودگي هوا دانستند. اين حيوانات در معرض انقراض شامل حيواناتي در همه مناطق از کوه‌ها تا درياها هستند و از گونه‌هاي معروف آن مي‌توان از فيل‌ها يا گوريل‌ها نام برد. نابودي حيات وحش در کنار تغيير اقليم، يکي از اصلي‌ترين نشانه‌هايي است که انسان‌ها بر کره زمين حکومت مي‌کنند. پروفسور يوهان راکستورم در قسمتي از اين گزارش نوشته است: «ما ديگر در يک دنياي کوچک در يک سياره بزرگ نيستيم، بلکه در يک دنياي بزرگ در يک سياره کوچک هستيم؛ جايي که به نقطه اشباع رسيده‌ايم.»
يکي ديگر از محققان اين تحقيق هم گفته است: «تنوع حيات روي کره زمين براي سيستم حيات، مهم است. زندگي از زندگي حمايت نمي‌کند و همه ما بخشي از يک معادله هستيم. با از دست‌دادن تنوع زيستي، دنياي طبيعي و سيستم‌هاي حامي حيات از بين مي‌روند.» نکته قابل توجهي که در گزارش پژوهشگران انجمن جانورشناسي لندن آمده، اين است که اصلي‌ترين دليل انقراض حيوانات، ساخت و ساز و کشاورزي در مناطق زيستگاه حيات وحش است. به‌طور کلي بيشتر کره زمين اکنون در اختيار انسانهاست و فقط از 15 درصد آن براي طبيعت حفاظت مي‌شود. شکار به‌عنوان تأمين غذا هم از دلايل ديگر انقراض حيوانات است. آلودگي هم يکي ديگر از اصلي‌ترين دلايل انقراض حيوانات است، مثلا دلفين‌ها و نهنگ‌ها تاکنون از آلاينده‌هاي صنعتي آسيب‌هاي جدي ديده‌اند. در قسمتي ديگر از اين تحقيق هشدار داده مي‌شود: «ادامه اين روند به منابع طبيعي که انسان به آن وابسته است، آسيب مي‌زند و احتمال خطر کم‌آبي و رقابت بر سر منابع طبيعي را زياد مي‌کند.»
يوز ايراني تنها نيست
برخي از فعالان حوزه محيط زيست و کساني که در زمينه حفاظت از نسل يوزپلنگ ايراني فعاليت مي‌کردند شعارشان را «يوز ايراني تنها نيست» قرار داده بودند اما اين جمله را طور ديگري هم مي‌توان معني کرد، يعني مي‌توانيم بگوييم اين جانور، تنها حيواني نيست که در کشور ما در حال نابود‌شدن است. متأسفانه فهرست حيواناتي که اگر تلاشي براي بقاي نسلشان نشود از بين مي‌روند، فهرستي بلند‌بالاست. مجيد خرازيان‌مقدم، مدير‌کل دفتر حيات وحش سازمان حفاظت از محيط زيست، در‌اين‌باره مي‌گويد: «باوجود غناي گونه‌اي قابل ملاحظه، متأسفانه حدود 76 گونه از رده‌هاي جانوري کشورمان در فهرست سرخ اتحاديه جهاني حفاظت (IUCN) قرار دارد و از گونه‌هايي همچون شير ايراني و ببر مازندران امروز جز نامي باقي نمانده و در کمتر از يک قرن گذشته منقرض شده‌اند و اگر براي حفاظت گونه‌هاي ارزشمند و در خطر انقراض مثل گور ايراني، يوزپلنگ ايراني، خرس سياه، گوزن زرد و... اقدام لازم صورت نگيرد، در آينده‌اي نه‌چندان دور شاهد انقراض اين گونه‌هاي نادر نيز در کشورمان خواهيم بود. در اين ميان 19 گونه از پستانداران، 25 گونه از پرندگان، 16 گونه از خزندگان، چهار گونه از دوزيستان و 10گونه از ماهيان آب‌هاي داخلي کشور در سال 2014 ميلادي به‌عنوان گونه‌هاي مهره‌دار در معرض تهديد در ليست سرخ IUCN قرار دارند.»
انسان زمين را براي خودش مي‌خواهد
خرازيان‌مقدم درباره اينکه چرا فهرست گونه‌هاي در حال انقراض در کشور اين‌قدر بلند است و هر روز هم به اين فهرست اضافه مي‌شود، مي‌گويد: «جزيره‌اي‌شدن زيستگاه‌ها و جمعيت گونه‌ها يکي از مهم‌ترين دلايل است. در واقع، توسعه راه‌ها، سکونتگاه‌ها وکشتزارها، موجب جزيره‌اي‌شدن زيستگاه‌ها و به تبع آن جمعيت برخي گونه‌هاي جانوري درون آن شده؛ به‌طوري که ارتباطشان با جمعيت‌هاي پيرامون، قطع و موجب انقراض محلي و بروز فشارهاي درون‌آميزي در درون جمعيت‌هاي موجود شده است و در دراز‌مدت اين‌گونه، با چالش کاهش تنوع ژنتيک و کاهش مقاومت در مقابل بيماري‌ها و تغييرات محيطي مواجه مي‌شود. در کنار اين عامل، بايد به عواملي چون وجود سلاح‌هاي غير‌مجاز، حضور دام بيش از ظرفيت در زيستگاه‌ها، تجارت غير‌قانوني گونه‌هاي جانوري و اجزاي آنها نیز اشاره کنيم. در اين ميان، نبود امکانات، تجهيزات و نيروي انساني کافي براي حفاظت از گونه‌هاي جانوري هم اهميت زيادي دارد و در عين حال، قوانين و مقررات مناسبي هم وجود ندارد.»
او ادامه مي‌دهد: «با وجود اينکه نقش انسان در رو به انقراض‌رفتن جانوران غير‌قابل کتمان است اما عوامل طبيعي هم در اين موضوع تأثير دارد؛ عواملي مانند شيوع انواع بيماري‌ها، خشکسالي‌هاي پي‌درپي و... . »
